Zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U.2021.53 t.j. z dnia 2021.01.11 z późn. zm.) istnieje możliwość dokonania zamiany formy wykonywania kary ograniczenia wolności.

Przypomnieć należy iż kara ta może być wymierzona na okres najkrócej jednego miesiąca, a najdłużej dwóch lat. Wymierza się ją w miesiącach i latach.

Może ona zostać orzeczona w wyroku w dwóch formach:

1. obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w stosunku miesięcznym (od 20 do 40 godzin);
2. dokonywaniu potrąceń (od 10% do 25%) z wynagrodzenia za pracę uzyskiwanego przez skazanego w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd.

W sytuacji kiedy Sąd uznał winę oskarżonego i wymierzył karę ograniczenia wolności w formie np. nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w stosunku miesięcznym istnieje możliwość zmiany jej formy w późniejszym czasie.

Oczywiście jeżeli wyrok jeszcze nie jest prawomocny najlepszym środkiem do próby jego wzruszenia jest wniesienie apelacji. Zgodnie bowiem z art. 58 §  2a kk, Kary ograniczenia wolności w postaci obowiązku, o którym mowa w art. 34 § 1a pkt 1, nie orzeka się, jeżeli stan zdrowia oskarżonego lub jego właściwości i warunki osobiste uzasadniają przekonanie, że oskarżony nie wykona tego obowiązku.

Jeżeli jednak wyrok stał się prawomocny, możemy ubiegać się o zmianę formy wykonywania kary ograniczenia wolności właśnie w trybie art. 63a §  1 kkw.

Zgodnie z powyższym przepisem, w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może zmienić formę obowiązku wykonywania pracy, przyjmując 20 godzin pracy na cele społeczne za równoważne 10% wynagrodzenia za pracę. Orzeczona praca nie może przekroczyć 40 godzin w stosunku miesięcznym.

Warunkiem jest wystąpienie uzasadnionego wypadku. Warto również wykazać, że skazany nie jest osobą zdemoralizowaną, a jego warunki osobiste i rodzinne uzasadniają zamianę kary.

Koniecznym jest posiadanie zatrudnienia na umowę o pracę.

W postępowaniu należy wykazać iż kara w dotychczasowej formie pociągnie dla skazanego zbyt ciężkie skutki, np. uniemożliwi dotychczasową pracę, co przełoży się na brak pomocy finansowej swoim bliskim, czy też że stanowić będzie zagrożenie dla zdrowia skazanego.

Należy pamiętać, że w takim przypadku bez zgody sądu nie można rozwiązać stosunku pracy.

Samo złożenie wniosku nie powoduje wstrzymania wykonania orzeczonej kary. Warto więc zadbać o to aby w tym zakresie do sądu złożyć osobny wniosek.

Na postanowienie sądu w przedmiocie wniosku o zamianę kary przysługuje zażalenie.